Leczenie tzw. “łokcia tenisisty” nie jest zadaniem wyłącznie dla fizjoterapeuty sportowego. Wbrew nazwie schorzenie jest częste bynajmniej nie wśród tenisistów-95% procent przypadków choroby występuje u osób, które nie są sportowcami. Z moich obserwacji wynika, że wiele z tych osób ma słabo wytrenowane mięśnie. Najczęściej są to osoby w średnim wieku.
Przyczyny bólu łokcia
Schorzenie nazywane “łokciem tenisisty” (czyli fachowo zapaleniem nadkłykcia bocznego) ma charakter przeciążeniowy. Wynika ono z powtarzających się ruchów zginania/prostowania lub nawracania ręki w dół i w górę (do podłogi i do sufitu). Na przykład podczas posługiwania się śrubokrętem lub podnoszenia ciężkich bagaży w dłoniach skierowanych do dołu, grabienia liści, lub uprawiania takich sportów jak tenis właśnie, gra w kręgle, w golfa czy w baseball.
Właściwie każda wielokrotnie powtarzana czynność, którą wykonujemy dłonią, wkładając w nią siłę z jednoczesnym ruchem dłoni w górę lub w dół, może prowadzić do przeciążenia mięśni prostowników nadgarstka i zapalenia ich przyczepu na bocznym nadkłykciu kości ramiennej. Przykłady można by mnożyć. Do mojego gabinetu fizjoterapii we Wrocławiu zgłaszali się już fryzjerzy, dentyści, monterzy na produkcji. “Łokcia tenisisty” można nabawić się nawet w biurze, posługując się myszką lub klawiaturą komputera w nieprawidłowy sposób: kiedy dłoń jest cały czas uniesiona, mięsień prostownik krótki nadgarstka jest skrócony; pracując palcem jeszcze dodatkowo skracamy ten mięsień, co powoduje powstawanie mikrourazów, a w konsekwencji zapalenie.
Diagnostyka łokcia tenisisty w gabinecie fizjoterapii
Podstawowym objawem jest ból w łokciu podczas podnoszenia przedmiotów, np. podczas unoszenia szklanki z wodą do ust, mycia zębów itp. Ból nasila się podczas prostowania nadgarstka. W stanach zaawansowanych ręka boli w zasadzie przy każdym ruchu. W celu potwierdzenia schorzenia fizjoterapeuta wykonuje kilka testów różnicujących schorzenia w obrębie stawu łokciowego (testy oporowe wyprostu nadgarstka). Charakterystycznym objawem jest tkliwość tkanek podczas badania palpacyjnego. Ważne! Jeżeli ból pojawił się nagle, po urazie czy upadku, konieczna jest diagnostyka w postaci badania rentgenowskiego; bóle przeciążeniowe nie pojawiają się bowiem nagle.
Fizjoterapia czyli leczenie bólu łokcia
Fizjoterapia i leczenie w tym przypadku polega przede wszystkim na odciążeniu ręki i zmianie nawyków powodujących ból. Niestety najczęściej przyczynę zapalenia- czyli te powtarzające się ruchy – wykonujemy w pracy, gdzie modyfikacja sposobu prowadzenia ruchu nie jest możliwa. W takim przypadku trzeba zrobić 2-4 tygodniową przerwę. U sportowców najważniejsza jest praca nad prawidłową techniką ruchu. Ponadto niektórzy autorzy sugerują unieruchomienie nadgarstka, ale według mnie osłabia to więzadła. Jako doświadczony fizjoterapeuta sportowy zalecam to moim pacjentom tylko w przypadku, gdy czasowa rezygnacja z ruchu lub modyfikacja danej czynności nie jest możliwa. Wtedy na czas wykonywania czynności unieruchamia się nadgarstek poprzez ortezę albo tzw. taping sztywny zakładany na przedramię, 2 cm poniżej łokcia.
Poza odciążaniem, stosujemy następujące techniki rehabilitacji:
- okładanie lodem 4-6 razy dziennie,
- poizometryczną relaksację mięśni- czyli rozciąganie przykurczonych mięśni przez fizjoterapeutę,
- masaż poprzeczny mięśnia prostownika krótkiego,
- terapia manualna mająca na celu normalizację napięcia w obrębie stawu barkowego i bicepsu,
- suche igłowanie,
- wspomagająco- fizykoterapia: ultradźwięki, fonoforeza z NLPZ,
- kinezyterapia- czyli ćwiczenia wzmacniające prostowniki- stosujemy je dopiero po całkowitym ustąpieniu dolegliwości bólowych.
Wszystkie te metody leczenia stosujemy w moim gabinecie fizjoterapii przy ul. Szczęśliwej (Wrocław- Grabiszyn).
Poza metodami fizjoterapeutycznymi stosuje się metody leczenia farmakologicznego (w gabinecie lekarskim), takie jak ostrzykiwanie kortyzolem (działanie przeciwzapalne) i/lub lidokainą (działanie przeciwbólowe).